II Koncert fortepianowy Andrzeja Nikodemowicza – poszukiwanie oryginalnego brzmienia
Journal Title: Edukacja Muzyczna - Year 2017, Vol 12, Issue 0
Abstract
Koncerty fortepianowe polskiego kompozytora Andrzeja Nikodemowicza (1925–2017) należą do późnego, dojrzałego okresu jego twórczości. Omówiony w niniejszym artykule II Koncert fortepianowy powstał w roku 2002 i jest de facto pierwszym autonomicznym koncertem skomponowanym na fortepian przez tego twórcę, ponieważ jego I Koncert fortepianowy (1994) jest przeróbką własnego Koncertu skrzypcowego z roku 1973. Utwór rodził się w poczuciu stabilizacji i pełnej wolności twórczej. Kompozytor, mieszkając od 1980 roku w Polsce, w Lublinie, nie odczuwał już presji psychicznej, która towarzyszyła mu wcześniej, kiedy przebywał we Lwowie. Ze względu na panujący tam system polityczny większość dzieł, jakie powstały we Lwowie, nie miała żadnych szans na wykonanie. W zakresie formalnym w II Koncercie fortepianowym kompozytor zrezygnował z klasycznej formy trzyczęściowej i preferowanego w wielu swoich kompozycjach układu symetrycznego na rzecz formy szeregowej. II Koncert fortepianowy uwidacznia nakładanie się dwóch tendencji związanych z zasadą kształtowania materiału muzycznego. Jedną z nich jest tradycja o korzeniach neoromantycznych, ekspresywno-liryczna, ale poddana znacznej transformacji własnej wizji, druga wykorzystuje energetykę rytmu i perkusyjne walory fortepianu. Kompozytor operuje silnie dysonującym 12-tonowym materiałem dźwiękowym oraz skomplikowanymi podziałami rytmicznymi, rytmami uzupełniającymi, tworzącymi gęstą strukturę dźwiękową. Ostatecznie zawierają one rozpoznawalny idiom stylistyczny, którego istotą jest liryzm i ekspresja. Jest on wynikiem permanentnej zmienności i różnorodności oraz zastosowania rozwoju na etapie mikroformy. Celem nadrzędnym techniki kompozytorskiej jest uzyskanie wysublimowanego brzmienia. Czynnik rozwojowy jest jedną z głównych cech stylu Andrzeja Nikodemowicza. The piano concertos by the Polish composer Andrzej Nikodemowicz (1925–2017) belong to the late and mature period of his creativity. The Piano Concerto no. 2 discussed in this article was composed in 2002 and is in fact the first autonomous concerto composed for the piano by this artist, as his Piano Concerto no.1 (1994) is a modification of his own Violin Concerto written in 1973. The piece was being conceived with a sense of stability and full creative freedom. Living in Poland, in Lublin since 1980, the composer no longer felt the psychological pressure that he had been experiencing during his stay in Lviv. Due to the regime ruling there, most of the works created in Lviv had no chance of being performed. As far as the structure is considered, in the Piano Concerto No. 2, the composer abandoned the classical three-movement structure and the symmetrical arrangement, which he had favoured in many of his compositions, in favour of the constrasting parts form. The Piano Concerto No. 2 makes apparent the overlapping of two trends connected with the rules of shaping musical material. One of them is a tradition with neo-romantic roots, expressive and lyrical, but undergoing a significant transformation of its own vision, the other uses the energy of the rhythm and the percussive properties of the piano. The composer uses a strongly dissonant 12-tone sound material and complex rhythmic divisions, complementary rhythms, thus creating a dense sound structure. Ultimately, they contain a recognizable stylistic idiom, the essence of which is lyricism and expression. It is the result of a permanent variability and diversity and the application of development at the microform stage. The major aim of the compositional technique is to achieve a sublime sound. The development factor is one of the main features of Andrzej Nikodemowicz’ style.
Authors and Affiliations
Ewa Nidecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP334468
- DOI 10.16926/em.2017.12.03
- Views 203
- Downloads 0
Review of repertoire for guitar and piano duo from the 18th to the 21st century in historical perspective
The article aims at discussing the directions of development of the repertoire for chamber guitar-piano duet. Using the methods of historical sciences as well as music theory, the author focuses on the most important asp...
Goplana by Władysław Żeleński. A few remarks on the style of the opera
In November 2016, the National Theatre in Warsaw staged Goplana by Władysław Żeleński for the first time after its long absence from the stage. The opera was received with great acclaim by the critics worldwide, and in M...
Report on the 3rd International Scientific and Artistic Conference of PhD Students and Young Scientists The Guitar in Scientific Research1, Jan Dlugosz University in Częstochowa, 26–27 April 2023
The text is a Report from the III International Scientific and Artistic Conference of PhD Students and Young Scientists ‘Faces of the guitar in scientific research’, Jan Długosz University in Częstochowa, Częstochowa, 26...
Wkład Polaków w londyński festiwal muzyki klasycznej The Proms
Festiwal muzyki klasycznej organizowany w Londynie od 1895 roku, znany pod nazwą The Proms, bywa określany jako festiwal największy i najbardziej demokratyczny (J. Bĕlohlávek). Stanowi on niezwykłą atrakcję dla turystów...
Heterogeneity of thinking about audiation in terms of scientific exploration of the status of music learning theory by E.E. Gordon – considerations in the context of early school education
Taking into consideration the recent attempts made by scientific researchers to study the learning process as well as the process of learning music, it is assumed that both are subject to the same methodological rigour a...