Orta Asya'daki Uygurların Kültürü ve Başarıları Üzerine
Journal Title: Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi - Year 2013, Vol 2013, Issue 2
Abstract
Bu makalede eski Sovyetler Birliği dönemindeki ve bugünkü Bağımsız Orta Asya Cumhuriyetlerindeki Uygurların kültürünün oluşum ve gelişim süreci üzerinde durulacaktır. Bilindiği gibi, Orta Asya diasporadaki Uygurların en fazla toplandığı bir bölgedir. Bu bölgenin Uygurların ana vatanı Doğu Türkistan, yani bugünkü Çin Halk Cumhuriyeti tarafından Şincan Uygur Özerk Bölgesi diye adlandırılan topraklarla uzun tarihi ilişkisi vardır. Orta Asya cumhuriyetlerindeki Uygurların 20. yüzyıldaki kültürel gelişim sürecini üç aşamaya ayırmak mümkündür: Birinci aşama 1918-1940 yıllarını, ikinci aşama 1950 - 1980 yıllarını, üçüncü aşama 1991 yılından bugüne kadar olan zamanı kapsar. 20. yüzyılın ilk yarısı ve 1960 - 1980 yılları arasında Sovyetler Birliği hükümeti Doğu Türkistan'ı önemli stratejik hedef olarak belirlediği için önce kendi sınırları içerisinde, yani Sovyetler Birliği kontrolü altındaki Orta Asya bölgesinde yaşayan Uygurların kültür, sosyal ve ekonomik meselelerine özel ilgi göstermişti. Sovyetler Birliği'nin devlet menfaatini hareket noktası yapan bu politikadan dolayı 20. yüzyılın 20-30'lu yıllarında Uygurlardan çok sayıda çağdaş yüksek eğitim sahibi aydınlar yetişti. Sovyetler Birliği hükümeti 1960 - 1980 yılları arasındaki Sovyet-Çin çekişmesi döneminde kendi topraklarındaki Uygurların kültürel, siyasal, sosyal ve ekonomik meselelerine tekrar ilgi gösterdiğinden dolayı bu dönemde Uygurların kültüründe yeni gelişmeler ortaya çıktı. Uygurlar arasından bütün Sovyetler Birliği'nde tanınmış yazarlar, sanatçılar, devlet adamları, sporcular ve diğerleri yetişti. 1991 yılında Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra Uygurlar yine yeni bir sürece girdiler. Bu süreçte onların kültüründe yeni ilerlemeler görüldü. Bu makalede işte o Uygurların kültürel başarıları ve onların arasından yetişmiş meşhur şahıslar hakkında da bilgi verilecektir.
Authors and Affiliations
Nebijan Tursun
Keywords
Related Articles
- EP ID EP432271
- DOI -
- Views 124
- Downloads 0
KAZAKİSTAN’DA ÇAĞDAŞ UYGUR EDEBİYATI, UYGUR YAZAR VE DRAMATURG AHMETCAN AŞİRİ (AŞİROV)
Çağdaş Uygur edebiyatı köklü bir geleneğe sahiptir. Çünkü Uygurlar hala eski Türk kültür merkezlerinde yaşamaktadır. Aynı zamanda köklü ve gelenekleşmiş Çağatay edebiyatının mirasçısıdırlar. Tarihi Çağatay edebi dili Doğ...
Uygur “Yar-Yar” ve “Öleñ” Koşakları Üzerine
Uygur halk edebiyatında "yar-yar" veya "öleñ" olarak adlandırılan koşaklar Uygur düğün türküleri içerisinde bir türü teşkil etmektedir. Kendine özgü şekil ve muhteva özellikleriyle diğer koşaklardan ayrılır. Bu koşaklar...
1930’lu Yıllarda Kaşgar’da Çıkan “Şerqî Türkistan Hayati”, “Erkin Türkistan” ve “Yeñi Hayat” Gazetelerindeki Bazı Şiirler
Ceditçilik hareketinin etkisiyle 20. yüzyılın başlarından itibaren Doğu Türkistan’ın çeşitli bölgelerinde çok sayıda gazete ve dergi çıkarılmaya başlamıştır. “Şerqî Türkistan Hayati”, “Erkin Türkistan”, “Yeñi Hayat” gaze...
Uygur Türklerinde Ölüm İle İlgili İnanış ve Adetler
Bilindiği gibi, ölüm insanın fiziki dünyadan metafizik dünyaya geçişini sağlayan bir olgudur. İnsan öldükten sonra metafizik dünyada ruh/ervah olarak yaşamaya devam eder. Ölenin öbür dünyaya rahat geçmesi ve orada huzurl...
Başlanğuçta Ana Tilni Aldida Ögitiş Zörürliginiñ İlmiy Asasliri
Çin hükümeti 1992 yılında Uygur bölgesinde “çift dilli eğitim” politikasını uygulamaya koydu. Ondan sonra bu politika gittikçe güçlendirilerek günümüze gelindiğinde Uygurca eğitim dili olmaktan çıkarıldı. Bugün Uygur çoc...