Śmierć w Tiergarten
Journal Title: Ruch Filozoficzny - Year 2017, Vol 73, Issue 3
Abstract
Przedmiotem artykułu jest porównania spojrzeń na relacje polsko niemieckie ze strony Helmutha Plessnera, twórcy współczesnej antropologii filozoficznej, a jednocześnie jednego z pierwszych teoretyków niemieckiej „Sonderweg” w historii Europy, i Witolda Gombrowicza jako radykalnego krytyka polskiej „formy narodowej”. Punkt wyjścia stanowi przedstawienie głównych tez antropologii filozoficznej Plessnera, w szczególności jego idei człowieka jako istoty „ekscentrycznie pozycjonalnej”, oraz wyłaniającego się z twórczości Gombrowicza literackiego obrazu człowieka jako istoty stwarzanej od zewnątrz. Bazę źródłową tego porównania stanowi z jednej strony analiza niemieckiej świadomości narodowej i kultury politycznej, przedstawiona przez Plessnera po raz pierwszy w 1935 roku w książce Schicksal deutschen Geistes im Ausgang seiner bürgerlichen Epoche, wydanej następnie w 1959 roku pod tytułem Spóźniony naród, a z drugiej strony fragmenty Dziennika Gombrowicza z roku 1964, opublikowane oddzielnie w języku niemieckim pt. Berliner Notizen (1965). Przedstawiając istotne zbieżności tych dwóch wizji oraz poddając pod dyskusję przesłanki zachodzących pomiędzy nimi istotnych różnic, autor dąży do rekonstrukcji na ich przykładzie warunków możliwości wzajemnego, polsko-niemieckiego uznania, wykraczającego poza narodowe solidarności.
Authors and Affiliations
Andrzej Gniazdowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP321630
- DOI 10.12775/RF.2017.025
- Views 58
- Downloads 0
Poglądy M. Ossowskiej na koncepcje moralności a pojęcie sprawiedliwości
W większości prac o sprawiedliwości wymieniane są dwa podstawowe pojęcia sprawiedliwości. Szersze pojęcie ujmuje sprawiedliwość jako zwieńczenie wszystkich cnót – sprawiedliwość jest tu utożsamiana z doskonałością moraln...
Humanitaryzm jako hipertrofia moralności – ujęcie antropologiczne Arnolda Gehlena
Artykuł omawia krytyczne argumenty Arnolda Gehlena skierowane pod adresem współczesnego etosu humanitaryzmu. W pierwszej i drugiej części tekstu zostanie zanalizowana antropologiczna i historyczna geneza tego etosu oraz...
Berkeley o ruchu wolicjonalnym. Podejście konserwacjonistyczne
Pozornie słuszną interprepretacją poglądów Berkeleya na temat ruchu wolicjonalnego jest okazjonalizm, jednakże prowadzi on do błędnych wniosków, które stoją w sprzeczności z jego wyjaśnieniem postępowania człowieka. Prze...
Odpowiedź na uwagi Marka Łagosza albo na czym polega nierzetelność naukowa
-
Filozofia po Husserlu i Heideggerze
Husserl i Heidegger położyli podwaliny pod tzw. fenomenalne i hermeneutyczne ujęcie rzeczywistości. W tym paradygmacie mieści się także idea filozofii jako analizy języka oraz jej postmodernistyczna wizja jako narracji i...