Somatyczne uwarunkowania możliwości motorycznych kobiet i mężczyzn

Apply

Somatyczne uwarunkowania możliwości motorycznych kobiet i mężczyzn

Journal Title: Antropomotoryka. Journal of Kinesiology and Exercise Sciences - Year 2006, Vol 16, Issue 34

Abstract

Spośród cech somatycznych przyczyniających się do wyższych osiągnięć motorycznych mężczyzn przede wszystkim wyróżnia się: większe wymiary wysokości i masy ciała oraz korzystne proporcje tkanki aktywnej do biernej, tłuszczowej. W badaniach przyjęto założenie, że wiarygodne może być tylko porównanie sprawności motorycznej osobników obojga płci o tych samych parametrach somatycznych. Stąd grupy badawcze tworzono poprzez dobieranie parami osób przeciwnej płci o identycznych wartościach przyjętych do analizy cech budowy ciała. Wyniki badań przedstawiono w dwóch opracowaniach [2, 3]. W pierwszym omówiono różnice w sprawności motorycznej po wyeliminowaniu przewagi mężczyzn w wysokości i masie ciała, w drugim wyodrębniono różnice w sprawności między kobietami i mężczyznami o jednakowym stopniu otłuszczenia. Podsumowanie wyników tych dwóch badań zawarto w zbiorczej publikacji [4]. W kolejnym opracowaniu grupy badawcze składały się ze studentek i studentów I roku wychowania fizycznego. W pomiarach uwzględniono wysokość i masę ciała oraz pięć fałd skórno-tłuszczowych później przekształconych logarytmicznie. Na tej podstawie obliczono tłuszcz całkowity i masę ciała beztłuszczowego, które z kolei posłużyły do konstrukcji wskaźników ilorazowych pomocnych w definiowaniu płci. Sprawność motoryczną oceniono wynikami i sumą pięciu prób z siedmiu przeprowadzonych. Opracowanie statystyczne materiału z zastosowaniem analizy korelacyjnej umożliwiło określenie wartości diagnostycznej uwzględnionych cech i wskaźników somatycznych. Stopień i kierunek ich oddziaływania na sferę ruchową badanych zależał od płci i charakteru próby. Szczególnie znaczącym okazał się tłuszcz, którego rozkłady w grupie męskiej odznaczały się skośnością. Transformacja logarytmiczna nie zmieniła istotnie wartości współczynników korelacji, co wskazuje na małą jej skuteczność. Związki tej cechy z motoryką świadczą, iż stopień otłuszczenia studentek jest zjawiskiem naturalnym charakterystycznym dla płci. W przeciwieństwie ilości tłuszczu przekraczające normę zdecydowanie negatywnie wpłynęły na wyniki studentów. Wyniki badań potwierdzają publikacje podające przykłady o predyspozycjach kobiet do konkurencji wytrzymałościowych dzięki zdolności organizmu żeńskiego do utylizacji tłuszczu. Negatywny wpływ większej ilości tkanki tłuszczowej na wyniki biegów wytrzymałościowych obserwuje się u dzieci rozpoczynających szkolenie sportowe. Mając na uwadze, iż większość ćwiczeń w szkole podstawowej ma charakter szybkościowo-siłowy, podjęto badania, w jakim stopniu działania o takim charakterze są zależne od typu budowy ciała i czy występują w nich różnice międzypłciowe. Pomiarami objęto dziewczęta i chłopców z klas IV-VIII kilku szkół. Próby motoryczne składały się z rzutów piłkami lekarskimi 1 i 2 kg oburącz do przodu i piłkami gumowymi o wadze 22 g do 340 g wykonywanymi na wzór rzutu piłką palantową. Opracowanie statystyczne materiału umożliwiło ocenę predyspozycji szybkościowo-siłowych dzieci. W młodszych klasach zaznaczyła się przewaga dzieci w szybkości, w starszych siły. W rzutach lekkim sprzętem korzystna, szczególnie dla dziewcząt, okazała się drobna budowa i smukła sylwetka. Niewielka liczebność badanych i niecałkowicie jednoznaczne wyniki skłaniają do podjęcia dalszych badań nad tym zagadnieniem.

Authors and Affiliations

Adam Haleczko

Keywords

EP ID EP60033
DOI -
Views 91
Downloads 0