Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Journal Title: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy - Year 2013, Vol 29, Issue 3
Abstract
Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu (nitrogliceryna) w temperaturze pokojowej jest oleistą cieczą o słodkim, palącym smaku. Znalazła zastosowanie w medycynie jako lek stosowany w : dusznicy bolesnej, zastoinowej niewydolności mięśnia sercowego i nadciśnienia. Jest również stosowana do produkcji dynamitu i innych materiałow wybuchowych. W Polsce według danych Głównego Inspektora Sanitarnego łączna liczba pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniu > 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) wynosiła 11 osób w 2010 r. oraz 52 osoby w 2011 r. W 2007 r. oraz w 2010 r. nie było pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach przekraczających 0,5 wartości NDS (0,25 mg/m3) oraz wartość NDS (0,5 mg/m3).Dane dotyczące ludzi wskazują, że krytycznym skutkiem narażenia na nitroglicerynę jest działanie prowadzące do rozszerzenia naczyń krwionośnych. Jest to także główny skutek działania farmakologicznego nitrogliceryny stosowanej jako lek.Nie ma wiarygodnych danych, że nitroglicery-na powoduje u ludzi wzrost ryzyka wystąpie-nia chorób naczyń wieńcowych i mózgowych. Wyniki badań są rozbieżne, a w niektórych badaniach kohortowych za czynnik wywołujący takie schorzenia jest uważany diazotan glikolu etylenowego (EGDN).Brak jest także danych dotyczących powtarza-nego narażenia zwierząt doświadczalnych na nitroglicerynę drogą inhalacyjną. U zwierząt po podaniu dużych dawek nitrogliceryny drogą pokarmową obserwowano methemoglobinemię oraz działanie toksyczne związku na wątrobę i jądra. W badaniach na szczurach i psach ustalono wartość NOAEL dla nitrogliceryny w zakresie dawek 25 ÷ 40 mg/kg/dzień dla działania układowego związku, w tym toksyczności reprodukcyjnej, co odpowiadało dużo większym stężeniom nitrogliceryny w powietrzu, niż stężenia powodujące toksyczne skutki u ludzi.Na podstawie wyników badania działania mutagennego nitrogliceryny prowadzonych w warunkach in vitro wykazano brak działania mutagennego lub słabe działanie mutagenne substancji. Wszystkie badania działania muta-gennego nitrogliceryny prowadzone w warunkach in vivo dały wyniki ujemne.Nitrogliceryna wchłania się do organizmu w drogach oddechowych i przez skórę. Wydajność wchłaniania przez skórę u ludzi wynosi około 68 ÷ 76%. Nie ma danych dotyczących wchłaniania nitrogliceryny w drogach oddechowych.Za podstawę ustalenia wartości NDS dla ni-trogliceryny zaproponowano wyniki badań pracowników, u których nie obserwowano szkodliwych skutków działania związku po narażeniu na nitroglicerynę o stężeniach poni-żej 0,095 mg/m3 (0,01 ppm), (Hanlon, Fredrick 1966). Stężenie 0,095 mg/m3 (0,01 ppm) nitrogliceryny zaproponowano przyjąć za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) substancji. Określanie współczynników niepewności w tym wypadku nie było konieczne, ponieważ wartość tę wyprowadzono bezpośrednio na podstawie wyników badań ludzi zawodowo narażonych na nitroglicerynę.Zaproponowano przyjęcie stężenia 0,19 mg/m3 (0,02 ppm) za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDSCh) nitrogliceryny, ponieważ u pracowników narażonych na nitroglicerynę o stężeniach równych lub większych od 0,3 mg/m3 obserwowano działanie drażniące związku (Hanlon, Fredrick 1966). W przypadku obecności w miejscu pracy także diazotanu glikolu etylenowego (EGDN), związku o takim samym mechanizmie działania jak nitrogliceryna, konieczne jest uwzględnienie sumy ilorazu średnich stężeń ważonych obu związków do ich wartości NDS, która nie może przekroczyć wartości równej 1.Zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk” oznaczającymi substancje wchłaniającą się się przez skórę, ponieważ nitrogliceryna bardzo wydajnie wchłania się przez skórę i wywołuje objawy układowe. Nie ma danych do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) nitrogliceryny.
Authors and Affiliations
Andrzej Sapota, Małgorzata Skrzypińska-Gawrysiak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP224604
- DOI -
- Views 99
- Downloads 0
Molibden i jego związki. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
Metodę stosuje się do oznaczania molibdenu i jego związków w powietrzu na stanowiskach pracy.Metoda polega na: przepuszczeniu badanego powietrza przez filtr membranowy, mineralizacji próbki z zastosowaniem stę...
Quantitative and qualitative assessment of harmful biological agents in the working environment
Harmful biological agents are an important problem of occupational medicine and environmental health. If there is a suspicion that a particular group of workers is exposed to harmful biological agents, which can cause d...
Ethyl carbamate. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Ethyl carbamate (urethane, CAS 51-79-6) is a solid, odorless and soluble in water and organic solvents. In an environment it occurs as a natural product produced during alcoholic fermentationof foods and beverages contai...
Acrylamide. Determination in workplace air
Acrylamide is an odourless, white crystalline solid, highly soluble in polar solvents (e.g., water, ethanol). Acrylamide is a synthetic compound widely used in several industries but par-ticularlyin the production of pol...
Wodorotlenek wapnia. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Wodorotlenek wapnia (Ca(OH)2), pospolicie zwany wapnem gaszonym, stosuje się do: oczyszczania soku buraczanego w cukrownictwie, zmięk- czania wody, produkcji nawozów sztucznych oraz procesów odsiarczania spalin w...