Ubierając się dla duchów. O roli płci (kulturowej), transwestytyzmu i cielesności w rytuałach szamańskich
Journal Title: Dyskursy Młodych Andragogów - Year 2016, Vol 17, Issue
Abstract
W niniejszym artykule autor analizuje sposoby ujmowania transwestytyzmu szamanów w literaturze naukowej, by następnie przeprowadzić studium przypadku oparte na bezpośrednich badaniach terenowych. Głównym celem studium jest pokazanie, w jaki sposób zmienia się obraz pozornie bardzo podobnych zjawisk, gdy umieścimy je w szerszym kontekście kulturowym. Głównym pytaniem teoretycznym jest to, czy i na ile zasadnym jest porównywanie nietypowych sposobów ubierania się i przyjmowania nietypowych wzorów ról społecznych związanych z płcią w kulturach obserwowanych przez antropologów z podobnymi zjawiskami, które występują w kontekście cywilizacji euroamerykańskiej. Analiza dyskusji wokół tego zjawiska, a przede wszystkim próby wyjaśnienia genezy i funkcji transwestytyzmu czy wręcz transgenderyzmu szamanek i szamanów, mówią dużo o tym, w jaki sposób konstruowane jest zachodnie postrzeganie szamanizmu i samych szamanów. Są one również pouczające w kontekście międzykulturowego postrzegania płci. Analiza przypadku pokazuje, że transwestytyzm szamanki ma bezpośrednio znaczenie religijne, które opiera się nie na tym, że jest on zgodny z dążeniami, skłonnościami szamanki, ale przeciwnie, jego znaczenie opiera się na tym, że szamanka jest przez duchy do takiego zachowania przymuszana. Nie jest on wyrazem, ale przeciwieństwem jej własnej tożsamości płciowej tak na poziomie biologicznym, jak i kulturowym. SUMMARY : In this article the author examines the ways of describing transvestism of shamans in the scientific literature. The author extends the analysis of literature through a case study based on fieldwork. The main objective of the study is to show how the image of apparently very similar phenomena changes when we put it in a broader cultural context. The main theoretical question is whether and to what extent it is justified to compare unusual ways of dressing and adopting atypical patterns of social roles related to gender in cultures observed by anthropologists with similar phenomena that occur in the context of Euro-American civilization. Analysis of the discussion concerning this phenomenon, and above all of attempts to explain the genesis and function of the transvestite or even transgender shamans elucidates how the Western perception of shamanism and shamans themselves is constructed. They are also instructive in the context of intercultural perception of gender. The case study shows that transvestism of shaman has direct religious significance, which is based not on the fact that it conforms with the aspirations, inclinations of shaman, but on the contrary, its importance is based on the fact that the shaman is coerced by the spirits to such behavior. It is not an expression, but the refutation of her own gender and sexual identity. k
Authors and Affiliations
Wojciech Połeć
Keywords
Related Articles
- EP ID EP542186
- DOI -
- Views 141
- Downloads 0
Between Social Value and Business Strategy – Three Models of Socio-Cultural Spaces in Organizations That Practice CSR
BETWEEN SOCIAL VALUE AND BUSINESS STRATEGY – THREE MODELS OF SOCIO-CULTURAL SPACES IN ORGANIZATIONS THAT PRACTICE CSR SUMMARY: The article explores participation process of employees in cultures of three Danish organiza...
Uczenie się starszych mężczyzn we współczesnych badaniach andragogicznych: wybrane konteksty, implikacje i przypadki
The paper explores some research methods, frameworks and results of research into older men’s learning in Australian community contexts. It reflects critically on research approaches appropriate for examining learning ac...
Studenci w kulturze nadmiaru. Profile aktywności medialnej a typologia uczestnictwa w świecie realnym i wirtualnym
Artykuł zawiera wyniki badań uczestnictwa studentów w kulturze. Badaniami objęto losową próbę studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego. Badania realizowano metodą sondażu i techniką ankiety. Główne pytania badawcze sformu...
Entity in neoliberalism – some critical reflections
In this article the author presents the problem of subjectivity in terms of neoliberal culture from a critical perspective. The author explores relation between neoliberalism and production of certain types of subjectivi...
Zastosowanie kwestionariusza „inwentarz diagnostyki osobowości w kontekście sytuacyjnym – ips” dla oceny kompetencji społeczno-komunikacyjnych pracowników socjalnych
ZASTOSOWANIE KWESTIONARIUSZA „INWENTARZ DIAGNOSTYKI OSOBOWOŚCI W KONTEKŚCIE SYTUACYJNYM – IPS” DLA OCENY KOMPETENCJI SPOŁECZNO-KOMUNIKACYJNYCH PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono możliwości dia...