Wpływ dysruptorów endokrynnych na funkcje organizmu
Journal Title: Advances in Hygiene and Experimental Medicine - Year 2017, Vol 71, Issue
Abstract
Rozwój cywilizacyjny, oprócz poprawy jakości życia ludzi, spowodował także zwiększające się zanieczyszczenie środowiska. Według szacunków w środowisku krąży 80000-100000 wcześniej nieznanych substancji chemicznych. Do nich zalicza się substancje określane jako dysruptory endokrynne (EDC – endocrine disrupting chemicals), czyli substancje naturalnie występujące w żywności, a także środowisku lub zaliczane do zanieczyszczeń. EDC powodują zmianę w funkcjonowaniu układu hormonalnego oddziałując na pozostałe funkcje organizmu. Do dysruptorów endokrynnych zalicza się m.in. bisfenol A, ftalany, polichlorowane bifenyle, a także dioksyny. Niektóre związki (bisfenol A, ftalany) są wykorzystywane w produkcji przedmiotów codziennego użytku np. plastikowe pojemniki do przechowywania żywności, butelki, perfumy, szampony, lakiery do paznokci, odzież przeciwdeszczowa, także sprzęt medyczny. Dysruptory endokrynne są odkładane w tkance tłuszczowej, ich obecność wykryto również w płynach biologicznych: surowicy, moczu, mleku, a także płynie owodniowym. Narażenie na działanie związków zaliczanych do EDC może wywołać wystąpienie wielu negatywnych skutków zdrowotnych. Ekspozycja na bisfenol A może mieć wpływ na występowanie m.in. cukrzycy, otyłości, zespołu metabolicznego, nowotworów, zaburzeń płodności. Ftalany zaliczane do karcinogenów mogą wpływać także na zmniejszenie liczby plemników, obniżenie stężenia testosteronu, uszkodzenie wątroby, nerek, serca. Właściwości rakotwórcze wykazują także dioksyny. Narażenie prenatalne na oddziaływanie polichlorowanych bifenyli (PCB) powiązano natomiast z obniżeniem IQ potomstwa. PCB oddziałują na układ immunologiczny zwiększając podatność na zakażenia. W artykule, na podstawie przeglądu piśmiennictwa bazy medycznej PubMed-NCBI oraz Polskiej Bibliografii Lekarskiej z lat 2005-2016, omówiono dysruptory endokrynne oraz ich wpływ na organizm człowieka.
Authors and Affiliations
Karolina Kulik-Kupka, Justyna Nowak, Ilona Korzonek-Szlacheta, Barbara Zubelewicz-Szkodzińska
Keywords
Related Articles
- EP ID EP249079
- DOI 10.5604/01.3001.0010.7748
- Views 155
- Downloads 0
Rola mikroflory jelitowej i bakterii probiotycznych w profilaktyce i rozwoju raka jelita grubego
Mikroflora jelitowa to zespół mikroorganizmów, tworzących złożony ekosystem, którego aktywność wywiera istotny wpływ na zdrowie gospodarza. Oddziałuje ona na organizm na poziomie lokalnym i systemowym. Z punktu widzenia...
The participation of RANK, RANKL and OPG in tumor osteolysis
It was recently shown that physiological bone remodeling depends on the dynamic balance of two cytokines that are predominantly secreted by osteoblasts. RANKL promotes the differentiation of osteoclastic precursors and t...
Alergenność mleka różnych gatunków zwierząt w porównaniu do kobiecego
Zawartość białka w mleku krowim (obejmującym ponad 20 protein, z których mogą również powstać peptydy w wyniku hydrolizy enzymatycznej) mieści się w przedziale 2,5-4,2% i jest 1,5-2-krotnie wyższa niż w mleku ludzkim, a...
The role of nutrigenomics in obesity
Obesity and overweight is an emerging health problem of growing importance, and much promise for the prevention and treatment of this disease is connected with nutrigenomics. Nutrigenomics corresponds to the use of bioch...
Udział komórek regulatorowych oraz wybranych cytokin w patogenezie astmy oskrzelowej
Patogeneza astmy jest niezwykle złożona, gdyż składają się na nią wzajemne oddziaływania między licznymi czynnikami i mechanizmami. Zapaleniu dróg oskrzelowych w przebiegu astmy alergicznej towarzyszy zwiększona aktywacj...