JAN AMOS KOMEŃSKI W TRZECIM TYSIĄCLECIU. ODCZYTANIA – KONTYNUACJE – KRYTYKA (JOHN AMOS COMENIUS IN THE THIRD MILLENNIUM INTERPRETATIONS – CONTINUATIONS – CRITIQUE)
Journal Title: Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne, seria pedagogika - Year 2018, Vol 0, Issue 2450
Abstract
W artykule podjęłam próbę odczytania Jana Amosa Komeńskiego w trzecim tysiącleciu. Bazuję tutaj na najbardziej istotnych dla jego życia i twórczości faktach z życia oraz jego dziełach i opracowaniach jemu poświęconych, a dotąd nie ukazanych w serii Studia Comeniana Sedlcensia3 i w „Siedleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria Pedagogika”4. Na początku trzeciego tysiąc-lecia Komeński jawi się jako wielki humanista europejskiego baroku. W opracowaniach jemu poświęconych wykazywana jest aktualność jego idei pedagogicznych, filologicznych, filozoficz-nych i teologicznych, dlatego badania nad tą postacią i jej twórczością mają charakter interdy-scyplinarny. W publikacjach i dyskursach Komeński ukazywany jest najczęściej jako: pedagog, filozof, teolog i pisarz, jako twórca podręczników szkolnych, ale także jako polityk. Mnie tutaj interesuje głównie Komeński jako pedagog. W artykule przywołuję wybrane idee Jana Amosa Komeńskiego i ich odniesienie do współczesności. Bazuję tutaj głównie na dwóch dziełach uczo-nego: Wielkiej dydaktyce i Pampaedii, opracowaniach własnych, dostępnych opracowaniach o twórczości Komeńskiego i badaniach studentek pedagogiki, wykonanych do prac magister-skich, traktujących o nauczycielu według koncepcji Jana Amosa Komeńskiego w odniesieniu do nauczyciela współczesnego5. Najwięcej miejsca poświęcam idei edukacji nieustającej Jana Amo-sa Komeńskiego, która odnosi się do współczesnej edukacji6. Obecnie jest ona priorytetowym wyzwaniem edukacyjnym w Polsce, Europie i na świecie. Nawiązuję również do koncepcji sa-mopoznania człowieka, nauczania i uczenia się w myśli pedagogicznej Jana Amosa Komeńskie-go, do nauczyciela i uczniów w jego ujęciu, do naturalnych metod nauczania i zasady poglądo-wości; do jego sztuki nauczania i wychowania w odniesieniu do współczesnej dydaktyki. Przy-wołuję samodzielną i oryginalną koncepcję pansofii Jana Amosa Komeńskiego (Sztobryn, 2016: 25-34) i podkreślam jego uwielbienie dla wiedzy pansoficznej (wszechwiedzy), w której upatry-wał światłość i mądrość narodów, oraz dla książek, które uważał za najprzedniejsze instrumenty kształcenia, a które w XXI wieku „rywalizują” z nowoczesnymi mediami. Podejmuję próby defi-niowania komeniologii jako rodzącej się dyscypliny naukowej i wyszczególniam obszary i zakre-sy badań komeniologicznych, przywołując ich autorów i charakteryzując ich twórczość w „Sie-dleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria pedagogika”. Wykazuję ewolucyjny charakter badań komeniologicznych. Nawiązuję również do zainteresowania Komeńskim moich studen-tów pedagogiki i ich aktywności, przejawiającej się w badaniach do prac magisterskich o J.A. Komeńskim, prezentacjach i pisanych tekstach do „Siedleckich Zeszytów Komeniologicz-nych, seria pedagogika”. The article attempts to interpret John Amos Comenius in the third millennium. It is based on the most essential facts from his life as well as on his writings and research papers devoted to him which have not been mentioned in Studia Comeniana Sedlcensia7 or in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series” so far8. At the beginning of the third millennium Comenius appears as a great humanist of the European baroque. Research papers that are devoted to him show the universal character of his educational, philological, philosophical, and theological ideas, which determines the interdisciplinary character of the current research of him and his writings. Most of the publications and discourses of John Amos Comenius show him as an educationist, philosopher, theologian and a writer, an author of student’s books, but also as a politician. The article focuses on Comenius as an educationist. The article depicts John Amos Comenius’ select-ed ideas and their reference to the contemporary times. It is mainly based on his two major works: Great Didactics and Pampaedia, my own research papers and other available ones. It focuses on the idea of permanent education, which refers to contemporary education. Nowa-days permanent education is a key educational challenge in Poland, Europe and all over the world. The article also refers to the concept of man’s self-cognition, teaching and learning ac-cording to John Amos Comenius’ idea, the teacher and students in his depiction, the natural teaching methods and the demonstrative method; his art of teaching and education in reference to the contemporary education science. The article refers to the independent and original con-cept of John Amos Comenius’ pansophia (Sztobryn, 2016: 25-34) and emphasizes his love of the pansophic knowledge (universal knowledge), in which he saw the light and wisdom of the na-tions and books, which he considered the most prominent instruments of education, and which are competing with the modern media in the 21st century. I attempt to define comeniology as an emerging scientific discipline and I specify the areas and ranges of comeniological research, mentioning its authors and describing their output published in “Siedlce Comeniological Re-search Bulletins, pedagogy series”. I prove the evolutional character of comeniological research and its significance for the Polish, European and worldwide comeniology.The article also men-tions my education science students’ interest in Comenius and their activity including the re-search of Comenius, presentations and written texts intended to be published in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series”.
Authors and Affiliations
BARBARA SITARSKA
Keywords
Related Articles
- EP ID EP491042
- DOI -
- Views 116
- Downloads 0
JOHN AMOS COMENIUS AND THE BEGINNINGS OF COMENIOLOGY
The article is a unique stroll along John Amos Comenius' life, full of difficult choices and writing. The author also tries to commemorate the coope-ration of the Faculty of Humanities of the University of Natural Scienc...
BEZPIECZEŃSTWO CZŁOWIEKA JAKO WARTOŚĆ PONADCZASOWA W UJĘCIU JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO /SAFETY OF HUMAN BEINGS / AS A UNIVERSAL VALUE BASED ON WORKS BY JAN AMOS KOMEŃSKI
Numerous philosophers in their works have given special attention to the essence of safety and its significance in human lives, as well as in the process of im-proving state of the world by making it more safe and fair....
GODNOŚĆ CZŁOWIEKA W UJĘCIU JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO / HUMAN DIGNITY IN JOHN AMOS COMENIUS’ VIEWS
John Amos Comenius (1592-1670) expressed great respect and care towards every human being. No wonder that the first chapter of his Great Didac-tic comes under the title: “Man is the Highest the most absolute, and the mos...
Finspongski rękopis Jana Amosa Komeńskiego – kontrowersje i sprzeczności w/wokół jego twórczości / Jan Amos Komenský's finspongish manuscript – controversies and contradictions in/around his work
The Author present paper to an anonymous manuscript discovered in a Swedish library in Norrköping Autor (originally, the matter was connected with Ludwik de Geer's private book collections from the library in his castle...
Dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego / John Amos Comenius’ teaching methodology
Artykuł traktuje o dydaktyce i szkole Komeńskiego. autor starał się uzasadnić , dlaczego Komeńskiego uznać należy za głównego teoretyka dydaktyki, rozumianej jako sztuki nauczania. Usprawnianiu organizacji szkolnictwa...